Factsheet Duitse dag- en weekbladen

Ga direct naar info over:
Der Spiegel, stern, Focus, Die Zeit
Bild-Zeitung, Süddeutsche Zeitung, Frankfurter Allgemeine, Die Welt, Handelsblatt, Frankfurter Rundschau, taz

Met ruim 350 dagbladen, waarvan 336 regionaal en lokaal, heeft Duitsland de grootste krantenmarkt van Europa. Daarnaast zijn er 21 weekbladen en zeven zondagskranten. Drie op de vijf Duitsers van 14 jaar en ouder leest regelmatig een papieren krant, waardoor die in Duitsland nog steeds veel invloed heeft. De grote kranten als de FAZ, de Süddeutsche en Die Zeit verschijnen nog steeds op groot formaat en niet als tabloid.

Vooral regionale kranten worden goed gelezen: dagelijks worden 11 miljoen exemplaren onder abonnees verspreid. De losse verkoop van de regionale en lokale kranten is 600.000. Landelijke kranten (Kaufzeitungen als Bild niet meegerekend) hebben zo’n 750.000 abonnees en verkopen daarnaast dagelijks 131.000 losse exemplaren. Naast abonnementskranten kent Duitsland ook zogenoemde Kaufzeitungen, ook wel boulevardbladen genoemd, die vooral in kiosken worden verkocht en geen of heel weinig abonnees hebben, zoals de Bild-Zeitung.

Weekbladen

Der Spiegel

Betaalde oplage 1e kwartaal 2015*: 882.673 (-16,07 procent t.o.v. 1e kwartaal 2000)
Uitgever: Spiegel-Verlag Rudolf Augstein GmbH & Co. KG (Hamburg)
Verschijnt sinds 1947. Wekelijks op zaterdag (sinds januari 2015, daarvoor sinds 1966 op maandag)
Hoofdredacteur: Klaus Brinkbäumer (1967)
Regelmatig verschijnen extra themanummers als Spiegel Special, Spiegel Kultur en Spiegel Geschichte

Weekblad Der Spiegel geldt, mede door zijn onderzoeksjournalistiek, als het meest invloedrijke politieke magazine van Duitsland. Het speelt een leidende rol in het Duitse medialandschap en heeft menig politiek schandaal in Duitsland geopenbaard.

Oprichter van Der Spiegel was Rudolf Augstein, die met de vooroorlogse perstraditie van gehoorzaamheid aan de staat wilde breken en kritische journalistiek wilde bedrijven. Onder zijn leiding - hij was hoofdredacteur tot 1994 en bleef uitgever tot zijn dood in 2002 - groeide Der Spiegel uit tot dé opiniemaker van Duitsland. Het blad was onderwerp van het grootste persschandaal van het naoorlogse Duitsland, de Spiegel-affaire in 1962, waarbij de overheid een inval deed bij de krant na een kritisch stuk over het leger. Lees meer 

Zie ook:
Weekblad Der Spiegel bestaat 60 jaar (2007)

stern

Betaalde oplage eerste kwartaal 2015*: 753.766 (-29,84 procent t.o.v. 1e kwartaal 2000)
Uitgever: Gruner + Jahr GmbH & Co. KG (Hamburg)
Verschijnt sinds 1948. Wekelijks op donderdag
Hoofdredacteur: Christian Krug (1965)
Bijlagen: VIEW (fotoreportages, maandelijks), Neon (voor een jonger publiek, maandelijks), themakatern Stern Gesund Leben (tweemaandelijks)

stern - met kleine letter geschreven - streeft meer dan het politieke Der Spiegel naar een mix van journalistiek, entertainment en human interest en biedt veel beeldmateriaal en fotoreportages. Het weekblad werd opgericht door Henri Nannen, die een blad wilde maken dat, zoals hij zei, “de lezer de waarheid als een natte lap in het gezicht” sloeg. Net als Augstein, de oprichter van Der Spiegel, wilde hij korte metten maken met het traditioneel gehoorzame Duitsland en “machtsmisbruik en autoriteit” aanpakken.

stern baarde met zijn berichtgeving regelmatig opzien zoals in 1971 toen 374 vrouwen in het blad openlijk uitkwamen voor hun abortus. Het is ook verbonden met een van de grootste mediablunders van het naoorlogse Duitsland, toen het begin jaren tachtig de naar later bleek vervalste dagboeken van Hitler publiceerde. Het heeft de geloofwaardigheid van het blad lange tijd aangetast. Lees meer

Focus

Betaalde oplage eerste kwartaal 2015*: 516.496 (-36,31 procent t.o.v. 1e kwartaal 2000)
Uitgever: Focus Magazin Verlag GmbH (München)
Verschijnt sinds: 1993. Wekelijks op maandag
Hoofdredacteur: Ulrich Reitz (1960)
Bijlagen: economisch magazin Focus-Money (wekelijks) en Focus Schule (tweemaandelijks)

Focus werd in 1993 opgericht als alternatief voor Der Spiegel. Het is minder analyserend en behandelt naast politiek en economie ook thema’s als gezondheid en gezin. Het publiceert korte, niet al te complexe teksten en veel grafieken en beeldmateriaal. Naar eigen zeggen richt het blad zich op een jong carrièrebewust publiek. Focus-lezers zijn meer dan Spiegel-lezers geïnteresseerd in financiële thema’s en consumentenkwesties

Die Zeit

Betaalde oplage eerste kwartaal 2015*: 505.073 (+13,02 procent t.o.v. 1e kwartaal 2000)
Uitgever: Zeitverlag G. Bucerius GmbH & Co. (Hamburg)
Verschijnt sinds 1946. Wekelijks op donderdag
Hoofdredacteur: Giovanni di Lorenzo (1959)
Bijlagen: ZEITmagazin, ZEIT Geschichte, ZEIT Wissen, ZEIT Campus en ZEIT Leo

Die Zeit is een gezaghebbend weekblad in papieren krantenformaat met veel commentaren, achtergronden en reportages en geldt als links-liberaal. Het wil naar eigen zeggen niet alleen informatiebron zijn voor zijn lezers maar ook oriëntatiemedium. Er is veel aandacht voor media, film, theater en tentoonstellingen. Het is analyserender en minder gericht op de actualiteit dan Der Spiegel.

Die Zeit is de enige krant in deze lijst (voor zover de cijfers bekend zijn) waarvan de oplage de afgelopen 15 jaar is gestegen.

Landelijke dagbladen

Bild Zeitung

Betaalde oplage eerste kwartaal 2015*: 2.220.875 (ma-za)
Uitgever: Axel Springer SE (Berlin)
Verschijnt sinds 1952
Hoofdredacteur: Kai Diekmann (1964)
Zondagskrant: Bild am Sonntag

Boulevardblad Bild Zeitung is de krant met verreweg de grootste oplage van Duitsland: ruim 2 miljoen verkochte exemplaren. Nummer 2 in de lijst van dagbladen, de Süddeutsche Zeitung, laat het ver achter zich, daarvan is de betaalde oplage 392.000.

Bild is van oudsher een Kaufzeitung: een krant die mensen in kiosken kopen en waar je geen abonnement op neemt. Inmiddels kunnen lezers zich ook op Bild abonneren, maar nog steeds wordt de krant vooral los verkocht, het aantal abonnementen is slechts 114.978. Het wordt vooral gelezen door lagere en middeninkomensgroepen

Bild is bekend om de grote koppen en grote foto’s, brengt veel entertainment en bericht graag over schandalen, misdaad en Promis. De krant is behoorlijk invloedrijk en heeft al vaker bewezen met eigen campagnes politici te kunnen maken en breken. Recent voorbeeld is president Wulff, die in 2014 mede door een mediacampagne van Bild moest aftreden. Lees meer

Süddeutsche Zeitung

Betaalde oplage eerste kwartaal 2015*: 392.204 (ma-za) (-8,22 procent t.o.v. 1e kwartaal 2000)
Uitgever: Süddeutsche Zeitung GmbH (München)
Verschijnt sinds 1945
Hoofdredactie: Kurt Kister (1957) en Wolfgang Krach
Bijlagen: SZ-Magazin (wekelijks op vrijdag)

De Süddeutsche Zeitung “verdedigt en streeft naar vrije democratische samenlevingsvormen volgens liberale en sociale principes”, aldus het redactiestatuut. De krant richt zich op cultureel geïnteresseerde en hoger opgeleide lezers. De Süddeutsche heeft een uitgebreid cultuurdeel en biedt op Seite 3 dagelijks een grote reportage of uitvoerige achtergrondinformatie. Ook heeft het een Beieren-uitgave, die in andere deelstaten ingekort verschijnt. De Süddeutsche Zeitung biedt hoogstaande journalistiek maar is makkelijker leesbaar dan de Frankfurter Allgemeine Zeitung.

Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ)

Betaalde oplage eerste kwartaal 2015*: 277.314 (ma-za) (-31,88 procent t.o.v. 1e kwartaal 2000)
Uitgever: Verlag Frankfurter Allgemeine Zeitung GmbH (Frankfurt)
Verschijnt sinds: 1949
Hoofdredactie wordt gevormd door de uitgevers: Werner D’Inka (1954), Jürgen Kaube (1962), Berthold Kohler (1961) en Holger Steltzner (1962)
Zondagskrant: Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung (FAS)

De Frankfurter Allgemeine Zeitung geldt als een van de meest gerenommeerde Duitse dagbladen en heeft een gedegen en burgerlijk-conservatieve signatuur. De FAZ publiceert lange teksten, schuwt complex woordgebruik niet en biedt weinig beeldmateriaal. Tot 2007 verschenen er op de voorpagina zelfs helemaal geen foto’s. De krant wordt veel gelezen door zakenlieden en hoger opgeleiden.

De FAZ heeft een van de grootste correspondenten-netwerken wereldwijd en is daardoor grotendeels onafhankelijk van persbureaus. Het gezaghebbende Feuilleton biedt veelzijdige opinies en zorgt regelmatig voor maatschappelijk debat. Zo maakte schrijver Günter Grass in 2006 in het FAZ-Feuilleton bekend dat hij lid was geweest van de Waffen-SS. Lees meer 

Die Welt

Betaalde oplage eerste kwartaal 2015*: 201.159 (ma-vrij)
Uitgever: Axel Springer SE (Berlin)
Verschijnt sinds 1946
Hoofdredacteur: Jan-Eric Peters (1965)
Zondagskrant: Welt am Sonntag

Die Welt verschijnt net als Bild-Zeitung bij Axel Springer Verlag en geldt als de serieuze krant van deze uitgever. Het dagblad heeft een uitgebreid economiekatern en wordt veel gelezen door conservatievere middenstanders en zelfstandige ondernemers. Sinds 2004 verschijnt ook Welt Kompakt, een dunnere versie van de krant in tabloidformaat. In de beginjaren gold het als burgerlijk-liberaal, sinds jaren zestig is de krant meer opgeschoven naar rechts.

Handelsblatt

Betaalde oplage eerste kwartaal 2015*: 121.930 (ma-vrij) (-27,17 procent t.o.v. 1e kwartaal 2000)
Uitgever: Handelsblatt GmbH (Düsseldorf)
Verschijnt sinds: 1946
Hoofdredactie: Sven Afhüppe und Hans-Jürgen Jakobs (1956)

Het Handelsblatt biedt voornamelijk economisch nieuws. Het verschijnt alleen op werkdagen en wordt veel gelezen in het bedrijfsleven en op de beursvloer. Het Handelsblatt bericht ook over politiek en technologie.

Frankfurter Rundschau

Betaalde oplage eerste kwartaal 2013*: 87.136 (daarna worden oplagecijfers FR alleen nog gecombineerd met die van enkele regionale kranten doorgegeven) (-54,24 procent t.o.v. 1e kwartaal 2001)
Uitgever: Frankfurter Rundschau GmbH (Frankfurt)
Verschijnt sinds 1945
Hoofdredactie: Bascha Mika (1954), Arnd Festerling (1961)

De traditioneel links-liberale Frankfurter Rundschau kwam midden jaren 2000 in zwaar weer terecht. Het dagblad werd in 2006 overgenomen door Verlag M. Dumont Schauberg, die verschillende regionale kranten uitgeeft. De redactie werd steeds verder ingekrompen en in 2011 samengevoegd met de redactie van de regionale Berliner Zeitung. Het landelijke nieuws werd ook niet meer door de redactie in Frankfurt gemaakt. Na een bijna-faillissement in 2012 kon de krant een doorstart maken. Sinds 1 mei 2013 wordt de Frankfurter Rundschau uitgegeven door de Frankfurter Rundschau GmbH, waarvan de FAZ mede-eigenaar is. De krant wil haar oorspronkelijke links-liberale profiel weer rechtdoen en verschijnt nu als tabloid in vijf verschillende regionale uitgaven. Het landelijke deel van de krant wordt weer geheel door de redactie in Frankfurt gemaakt.

taz

Betaalde oplage eerste kwartaal 2015*: 8.550 (-34,05 procent t.o.v. 1e kwartaal 2000)
Uitgever: TAZ Verlags- und Vertriebsges.mbH (Berlin)
Verschijnt sinds 1978
Hoofdredactie: Andreas Rüttenauer (1968)
Bijlage: Le Monde diplomatique (maandelijks)

De taz (met kleine letters geschreven, afkorting van ‘tageszeitung’) is de kleinste landelijke krant van Duitsland. Het dagblad heeft een linkse en groene signatuur, is kritisch en schrijft veel over sociale en ecologische onderwerpen. Het begon in 1978 als links alternatief voor de in haar ogen burgerlijke media. De krant, die op tablidformaat verschijnt, wil onafhankelijke journalistiek bieden en vrij van enige uitgeversinvloed kunnen opereren.

Sinds 1992 wordt de taz gefinancierd door de taz-Genossenschaft: leden (lezers) leggen geld in en krijgen daarvoor een stem in de coöperatie, waardoor de lezers mede-eigenaren zijn. Met deze coöperatie heeft het dagblad haar financiële voortbestaan weten te verzekeren. Desalniettemin is de taz niet rijk en kan het zijn werknemers niet bieden wat andere kranten wel kunnen betalen. Dat heeft een groot verloop van redacteuren tot gevolg, waardoor de taz in journalistenkringen geldt als springplank voor je carrière.

Zie ook: 
'Zo links zijn we hier bij de taz nou ook weer niet' (2012)

*Betaalde oplage: opgebouwd uit abonnementen en losse verkoop (in de tabel op ivw.eu ‘Verkauf’ genoemd)