Boeken

Laatst keek ik met een vriendin naar oude afleveringen van ‘Grey’s Anatomy’. Dat was geen onverdeeld genoegen, want mijn vriendin werkt als chirurg en ze wond zich er continu over op dat de medische procedures onjuist in beeld werden gebracht. Dat maakte het lastig om samen van een luie tv-avond te genieten, maar ik begrijp haar wel. Ik heb een vergelijkbaar probleem met detectives en thrillers.

Dat de Nederlands-Duitse betrekkingen na de Tweede Wereldoorlog zijn verbeterd, is mede te danken aan Mittler - mensen en instanties die als een soort intermediair voor uitwisseling zorgen. Vaak worden zij als een soort helden van de verzoening gepresenteerd. Maar veel van deze ‘tussenpersonen’ zorgden juist voor conflict en waren er helemaal niet op uit om Mittler te zijn, zoals kunstenaar Armando. Hij en andere bemiddelaars-tegen-wil-en-dank komen aan bod in de bundel ‘Annäherung durch Konflikt: Mittler und Vermittlung’, die vandaag in Amsterdam wordt gepresenteerd.

Jenny Erpenbeck en Bodo Kirchhoff, toonaangevende auteurs, schreven allebei over de recente vluchtelingencrisis. Maar het beste Duitse boek over het lot van vluchtelingen is volgens Britta Böhler een klassieker uit 1948: 'Transit' van Anna Seghers. Die roman is nu verfilmd.

Het verhaal van de jonge Duitse prostituee Christiane F. sloeg in als een bom toen het 40 jaar geleden verscheen. Ook op Britta Böhler maakte het boek 'Wir Kinder vom Bahnhof Zoo' destijds diepe indruk - en nu nog steeds.   

De Europese Unie is impopulair, omdat mensen er te weinig van weten, stelt Robert Menasse. In zijn roman ‘De Hoofdstad’ probeert hij de Europese instituties een menselijk gezicht te geven. Donderdagavond presenteerde hij de Nederlandse vertaling in het Goethe Institut in Amsterdam, waar hij in gesprek ging met journalist en schrijver Jeroen Kan.

Europa heeft altijd de gemoederen bezig gehouden. Tussen de wereldoorlogen schreven auteurs als Stefan Zweig en Joseph Roth over een Europa in verval. Na de val van de Muur bogen Milan Kundera, György Konrád, Günter Grass en Hans Magnus Enzensberger zich over de kernwaarden van Europese identiteit. De eerste roman over de Europese Unie verscheen vorig jaar: 'Die Hauptstadt' van Robert Menasse werd meteen bekroond met de Deutsche Buchpreis. Zijn roman wordt in tientallen talen vertaald, van het Arabisch tot het Zweeds. De Nederlandse vertaling verschijnt komende week.

“Fatma Aydemirs debuut kan voor de boekenwereld worden wat Fatih Akins ‘Gegen die Wand’ was voor de filmwereld”, schrijft recensent Maren Keller in Der Spiegel. Net als Akin zet Aydemir een sterke vrouwelijke hoofdpersoon neer, die weigert de wereld te accepteren zoals die is.

Op zoek naar een 'moderne Duitse klassieker' voor een vriendin ontdekt Britta Böhler dat 'Die verlorene Ehe der Katharina Blum' van Heinrich Böll in het Nederlands alleen nog maar tweedehands te krijgen is.

“Theater en kunst, muziek en literatuur, mode en schoonheid, lust en laster, alles dringt zich, als onder een brandglas, samen.” Zo sprak Erich Kästner over zijn leven in Berlijn in de late jaren twintig. In ‘Sonderbares vom Kurfürstendamm. Berliner Beobachtungen’ (2015) heeft redactrice en Kästner-kenner Sylvia List de meest uiteenlopende teksten uit de nalatenschap van Kästner verzameld.

Olga Grjasnowa geldt als een van de grote talenten binnen de Duitse migrantenliteratuur. Maar zelf is ze niet blij met dit label. Het is ook een dubieuze categorie, vindt auteur en juriste Britta Böhler.