Sander van der Ploeg

Karlheinz Schädlich was in alles een atypische Oost-Duitser. De hoogleraar Geschiedenis was een bohémien, een anglofiel met een voorliefde voor tweedjasjes, goede whisky en jazz. Maar hij was ook ‘IM Schäfer’, die de lotgevallen van zijn familie aan de Stasi doorspeelde. Zijn nicht Susanne Schädlich verwoordt in haar boek ‘Mijn oom, vriend en verrader’ haar tragische familiegeschiedenis. “Vergeven kan ik hem nooit.”

Met het culturele festival Mitte Bitte haalde Peter Bijl het creatieve Berlijnse undergroundgevoel naar Utrecht. Anderhalf jaar later laat hij de rusteloze geest van de Duitse metropool terugkeren naar de Nederlandse provinciestad. Als samensteller van het festival Niemandsland wil Bijl de val van de Muur en het Berlijnse grotestadsleven invoelbaar maken. “Utrecht is toe aan meer Berlijn.”

Het is het milieuvriendelijkste winkelcentrum van Europa geworden, de Centrum Galerie in het Oost-Duitse Dresden. De Nederlandse projectontwikkelaar Multi Development won er dinsdag in Amsterdam de Nederlands-Duitse prijs voor de economie mee. “Eigenlijk is het logisch dat we hebben gewonnen”, zegt projectmanager Jörn Kreuzahler.

Ondanks decennia intensieve samenwerking in de Nederlandse grensregio’s met buurlanden Duitsland en België, nemen de knelpunten in de zogenoemde Euregio’s alleen maar toe. ‘Grensmakelaar’ Wim van Gelder (67) krijgt een jaar de tijd om deze weg te nemen. “Ik heb niet de illusie dat ik alles kan oplossen.”

(10 november 2008) Monumenten die herinneren aan de roerige moderne geschiedenis van Duitsland, zorgen altijd voor beroering. Lange tijd leek het geplande monument voor de Duitse eenheid hier een uitzondering op te vormen. Maar negentien jaar na de val van de Muur blijkt ook dit project weg te zakken in een moeras van meningsverschillen.

Bondskanselier Merkel eiste vrijwel direct na de Iraanse verkiezingen een hertelling van de stemmen en schaart zich onomwonden achter de demonstranten. Kan Duitsland daadwerkelijk invloed uitoefenen op het Iraanse regime of zijn het alleen woorden? Konstantin Kosten en Said Rezaiyan, twee kenners van de Duits-Iraanse betrekkingen, buigen zich over het Duitse Iran-beleid.

(20 mei 2009) "De Duitse politiek kent geen extreme uithoeken meer", constateert Thomas Läufer, ambassadeur van de Bondsrepubliek in Nederland. Wilders zou in Duitsland niet serieus worden genomen, meent hij. Maar kritiek op het politieke landschap heeft hij ook: het federale stelsel is aan hervorming toe. Drie vragen over de Duitse democratie en grondwet, in de serie 60 jaar BRD.

(19 mei 2009) Europese politiek heeft bepaald geen spannend imago. Onterecht, vindt Luuk van Middelaar. In zijn boek ‘Passage naar Europa - geschiedenis van een begin’ wil de historicus en filosoof de dramatiek achter de Europese besluitvorming voelbaar maken. “Mijn eigen ervaringen in Brussel en Den Haag zijn daarbij beslissend geweest.”

Drie vragen over de Duitse democratie en de grondwet aan meer en minder prominente Duitsers met verschillende achtergrond en leeftijd. Vandaag in de serie '60 jaar BRD' Marianne Birthler, beheerder van de Stasi-archieven. "In de DDR was de grondwet een nietszeggend stuk papier. In de BRD is-ie stabiel."

(26 maart 2009) Wie hét boek van een van de grootste Duitse literatoren vertaalt naar het witte doek, bemoeit zich met nationaal erfgoed. Regisseur Heinrich Breloer durfde het aan met Thomas Manns Die Buddenbrooks – Verfall einer Familie. Maar hij was niet de eerste.