Merlijn Schoonenboom

Begin januari stond Max van den B. met een brandende fakkel bij de woning van minister Sigrid Kaag. De analyses over deze voor Nederland nogal ongewone actie zijn sindsdien losgebarsten, maar een vergelijking met Duitsland is nog niet gemaakt. En dat terwijl de fakkel daar al langer tot het instrumentarium van de corona-demonstranten behoort.

‘Wegwezen, nu!’ De oudere dame snauwt me van ver al toe en stormt dan op me af. Ik kijk haar verbijsterd aan boven haar mondkapje. Het kinderkerstconcert in een van Berlijns beroemdste klassieke concertzalen is net voorbij. Ik sta boven aan de brede marmeren trap en probeer de ritssluiting van mijn zoontjes jas dicht te maken. Maakt ze nu een grapje?

"Wir schaffen das": ineens klinkt hij weer, die meest omstreden zin uit de regeringsperiode van Angela Merkel. Hij komt uit de mond van Karl Lauterbach (SPD), bij zijn eerste toespraak als nieuwe minister van Gezondheid: "Je zou het eigenlijk niet moeten zeggen", zegt hij, "maar ik gelóóf het niet alleen, ik wéét dat het ons gaat lukken."

Tot voor kort wekte de vrouw met haar veganistische crackers en stralingsfobieën alleen wat spottende lachjes op. Maar inmiddels hoor ik over de moeder van het schoolvriendinnetje van mijn dochter opvallend hardere oordelen. Ze is deel van een nieuwe groep geworden: de vermeende hoofdschuldigen van de vierde corona-golf.

Ik zie hem eerst niet, de meest gereproduceerde steen van de Duitse cultuur. Een boomt hangt ervoor, het bijbehorende bordje is nauwelijks zichtbaar. En toch moet het hier zijn, de steen die de schilder Caspar David Friedrich heeft gebruikt om zijn 'Wanderer über dem Nebelmeer' (rond 1818) op te laten staan.

Is hij het echt? Jazeker, ik herken Olaf Scholz uit de verte al. De favoriet voor de opvolging van Angela Merkel staat zomaar bij ons op het dorpsplein, tussen de pizzeria en de ijswinkel. Zijn gezicht is in de Duitse media zo vaak als ‘saai’ omschreven, dat ik haast verbaasd ben hoe herkenbaar hij zich er in de menigte mee weet te maken.

Enkele Duitse deelstaten hebben deze week de zogeheten ‘2G-regeling’ ingevoerd: alleen wie gevaccineerd of genezen is, mag deelnemen aan culturele evenementen of horeca bezoeken. Een testbewijs geeft dan geen toegang. De nieuwe regel wordt door de verantwoordelijke politici aangeprezen als beste middel om een sterke stijging van de corona-besmettingen de komende herfst te voorkomen. Maar de kritiek erop is groot.

“Hè, gaat ze weg?” Van Duitse politiek weet mijn negenjarige dochter gelukkig nog niet veel, maar één aspect ervan kent ze wel: Angela Merkel. En nu de bondskanselier er na zestien jaar mee ophoudt, stelt ze precies de vraag die velen zich in Duitsland stellen, al doen ze het liever niet te luid hardop: “Maar wat gebeurt er dan nu?”

Jarenlang was het vooral de hagelslag. Als we in de zomervakantie Nederland bezochten, werd er een extra koffer meegenomen om op de terugtocht voldoende pakken hagelslag mee te kunnen nemen. Die konden we hier namelijk niet krijgen. Maar nu staan ze er ineens, in de plaatselijke Duitse supermarkt - samen met een steeds uitgebreider assortiment aan Hollandse producten.

Het is een lange rij, die door het stilgelegde Berlijnse vliegveld Tegel kronkelt. Ik heb hier vaak gestaan als ik op vakantie ging; de bordjes uit die dagen hangen er nog: ‘Departure’. Nu wachten we op een heel ander vertrek - het vertrek uit de lockdown. Aan het eind van de rij krijg ik mijn corona-vaccinatie. En even denk ik weer: heeft Duitsland het dan tóch beter gedaan dan Nederland?